Ιταλία: 30 χρόνια μετά την τελευταία νίκη … Είναι πολλά;

Στις 5 Μαίου 1990, στο Vatroslav Lisinski Concert Hall στο Ζάγκρεμπ της ενιαίας τότε Γιουγκοσλαβίας, σημειώθηκε η δεύτερη και τελευταία νίκη της Ιταλίας στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Μια ιταλική νίκη που κυριολεκτικά για πάρα πολλούς λόγους έγραψε ιστορία, που υπομονετικά όμως ήδη αναμένει πολύ για την επομένη. Στο σημερινό μας αφιέρωμα αφού ταξιδέψουμε πίσω στο 1990, θα αναρωτηθούμε αν η RAI μπορεί να κερδίσει ξανά κάτι που δεν έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής, παρότι σχεδόν κάθε χρόνο συγκαταλέγεται μεταξύ των φαβορί.

Ο Toto Cutugno κερδίζει τραγουδώντας για την Ευρώπη που δεν είναι μακρυά!

Η RAI έχοντας ήδη σταματήσει να στέλνει στον διαγωνισμό της Eurovision τα νικητήρια τραγούδια του Φεστιβάλ του Sanremo, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να δείξει την δυσαρέσκεια της για τα μέτρια τις περισσότερες φορές αποτελέσματα, προτιμά να δίνει το δικαίωμα στον νικητή του φεστιβάλ να εκπροσωπεί την χώρα στον πανευρωπαικό διαγωνισμό, με ένα όμως καινούριο τραγούδι.

Νικητές του Sanremo 1990 οι Pooh, ένα ποπ συγκρότημα, με το πασίγνωστο πλέον τραγούδι Uomini soli. Οι Pooh όμως λίγο μετά την νίκη τους δηλώνουν απρόθυμοι να ταξιδέψουν στο γειτονικό Ζάγκρεμπ και έτσι η RAI απευθύνεται στον Toto Cutugno που είχε καταλάβει την δεύτερη θέση στο Sanremo. Ο Toto Cutugno αμέσως μετά την νίκη του, στην συνέντευξη τύπου, ευχαρίστησε τους Pooh, που του χάρισαν την ευκαιρία να εκπροσωπήσει την Ιταλία στην Eurovision και να κερδίσει.

Ο Cutugno ταξιδεύει από την πατρίδα του την Τοσκάνη στο Ζάγκρεμπ, μόνος μαζί με τους τραγουδιστές που τον συνόδευσαν στα φωνητικά και τον Peppi Franzelin, σχολιαστή του διαγωνισμού για την RAI. Ήταν τόση η αδιαφορία της RAI εκείνη την εποχή που δεν είχε στείλει κανέναν άλλο δημοσιογράφο, ενώ μετέδωσε τον διαγωνισμό και με μερικά λεπτά καθυστέρησης. Όταν δηλαδή όλη η Ευρώπη παρακολουθούσε την νίκη της Ιταλίας στην Eurovision 1990, οι Ιταλοί ήταν οι τελευταίοι που το πληροφορήθηκαν.

Τελικά μετά από μια ψηφοφορία θρίλερ, ο Toto Cutugno κερδίζει την Ιρλανδία και την Γαλλία που ήταν τα δύο μεγάλα φαβορί της βραδιάς και πετυχαίνει μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του διαγωνισμού. Ο Toto Cutugno που ήταν ήδη ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης, έχοντας μια μεγάλη πανευρωπαική ραδιοφωνική επιτυχία στο ενεργητικό του, το L’ Italianο, δηλώνει από την πρώτη στίγμη στο Ζάγκρεμπ ότι δεν πήγε για τουρισμό, αλλά για να κερδίσει, όπερ και εγένετο.

Όταν η RAI αντιλαμβάνεται ότι ο Cutugno πραγματοποίησε την απειλή του, τα μεσάνυχτα από τον τοπικό ραδιοφωνικό της σταθμό στην Τεργέστη, που βρίσκεται κοντά στα ιταλογιουγκοσλαβικά σύνορα (πλέον σύνορα με την Σλοβενία), στέλνει εσπευσμένα τηλεοπτικό συνεργείο για να καλύψει τις ιστορικές αυτές στιγμές. Ο Cutugno αργότερα σε συνεντεύξεις του αποκάλυψε ότι η RAI τους είχε δηλώσει φεύγοντας για τον διαγωνισμό, ότι να επιστρέψουν αμέσως μετά το τέλος του, αφού δεν τους ενδιαφέρει δημοσιογραφικά. Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο αυτή η αναπάντεχη νίκη τους χάλασε τα σχέδια.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η νίκη αυτή του Toto Cutugno καθυστέρησε για λίγα χρόνια ακόμα την αποχή της Ιταλίας από τον διαγωνισμό, κάτι που βέβαια εν τέλει πραγματοποιήθηκε από το 1998 μέχρι και το 2010.

Η νίκη της Ιταλίας έχει ιστορική σημασία αφού δεν αποτελεί απλά την δεύτερη και τελευταία μέχρι στιγμής νίκη της RAI στο διαγωνισμό, αλλά και για αρκετούς ακόμη λόγους. Αφενός είναι η τελευταία φορά που οι λεγόμενς Big5 (Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία) τερμάτισαν στο τοπ10 της βαθμολογίας. Επιπλέον ο Toto Cutugno ήταν τότε 46 ετών, ο μεγαλύτερος σε ηλικία νικητής, ρεκόρ που διατήρησε μέχρι και το 2000, όταν νίκησαν οι Olsen Brothers.

Οι στίχοι του τραγουδιού θεωρήθηκαν για τους περισσότερους ο λόγος της νίκης της Ιταλίας. Ο Toto Cutugno τραγούδησε για την επικείμενη υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ και την μετεξέλιξη της Ε.Ο.Κ. σε Ευρωπαική Ένωση. Βέβαια δεν ήταν η μόνη συμμετοχή που είχε ιστορικές και πολιτικές αναφορές, αφού η πτώση του Τείχους του Βερολίνου που είχε συμβεί λίγους μήνες πριν, ενέπνευσε πολλούς εκείνη την χρονιά.

Σε μία χώρα που ήταν κυριολεκτικά στα πρόθυρα του πολέμου, ο Toto Cutugno νίκησε τραγουδώντας για την Ειρήνη και το ευρωπαικό πνεύμα. Η Γιουγκοσλαβία μπορεί να μην υπάρχει πλέον, αλλά οι στιγμές που εξελίχθηκαν στο Vatroslav Lisinski Concert Hall εκείνο το βράδυ έχουν μείνει στην τηλεοπτική ιστορία.

Ο Toto Cutugno τραγουδώντας στο τέλος της μετάδοσης για δεύτερη φορά το τραγούδι του, ως νικητής πλέον, κάνει κάτι που όπως και ο Terry Wogan σημειώνει, δεν πραγματοποίησε ποτέ κανείς άλλος νικητής. Προτιμά να κατέβει από την σκηνή και να τραγουδήσει ανάμεσα στο κοινό, που χειροκροτά και τραγουδά όρθιο με ενθουσιασμό.

*Δείτε μετά το 2:44:00

Την επόμενη χρονιά, ο Toto Cutugno μαζί με την Gingliola Cinquetti, που ήταν η πρώτη νικήτρια της Ιταλίας στην Eurovision το 1964 με το Non ho l’età‎, παρουσιάζουν τον διαγωνισμό στην Ρώμη.

30 χρόνια είναι πολλά;

Το 1997 η Ιταλία επιστρέφει στον διαγωνισμό μετά από τρία χρόνια αποχής και στέλνει ύστερα από πάρα πολλά χρόνια το νικητήριο τραγούδι του Φεστιβάλ του Sanremo στην Eurovision. Οι Jalisse με το Fiumi Di Parole κατακτούν την τέταρτη θέση, αλλά η RAI αποφασίζει την επόμενη χρονιά να μην δώσει το παρόν στο Μπέρμινγχαμ. Η αποχή της κράτησε 13 ολόκληρα χρόνια, αφού η επόμενη της συμμετοχή ήρθε το 2011, όταν ο διαγωνισμός πραγματοποιούνταν στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας.

Έκτοτε η Ιταλία είναι πάντοτε σχεδόν ανάμεσα στα φαβορί του διαγωνισμού, έχοντας πετύχει τα τελευταία εννέα χρόνια, δύο δεύτερες, μία τρίτη, μία πέμπτη, μία έκτη, μία έβδομη και μία ένατη θέση.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι η RAI δεν θέλει να διοργανώσει τον διαγωνισμό και έτσι δεν θα κερδίσει ποτέ. Ήθελε όμως το 1990; Δεν νομίζω και όμως κέρδισε. Δεν νομίζω όμως ότι η RAI πλέον αδιαφορεί για την Eurovision ή δεν επιθυμεί να κερδίσει. Πως κάποιος που στέλνει κάθε χρόνο στον διαγωνισμό, πολύ μεγάλα ονόματα της εγχώριας μουσικής βιομηχανίας του αδιαφορεί για το αποτελέσμα και την νίκη;

Όπως και να χει η στρατηγική της RAI είναι σωστή, είναι αυτή εξάλλου που ανέβασε την τηλεθέαση και το ενδιαφέρον του ιταλικού κοινού. Από το 3% του 2011 να έχει φθάσει σε νούμερα άνω του 20% το 2019. Η νίκη εξάλλου δεν είναι κάτι εύκολο και πολλές φορές χρειάζεται επιμονή για να επιτευχθεί. Το παράδειγμα της Ολλανδίας είναι εξάλλου πρόσφατο. Η σύνδεση του νικητήριου τραγουδιού του Sanremo με την ιταλική εκπροσώπηση είναι η συνταγή στην οποία πρέπει να επιμείνει η RAI και που πολύ ορθά μέχρι στιγμής πράττει.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο Mahmood βρέθηκε πέρσι σε απόσταση αναπνοής και θα μπορούσε πολύ εύκολα να βρεθεί αυτός και όχι ο Duncan στην κορυφή.

Θα καταφέρει η Ιταλία να πετύχει σύντομα την τρίτη της νίκη;