Η Eurovision δεν είναι (και φέτος) ένας απλός διαγωνισμός τραγουδιού για την Ουκρανία

Στα τρία χρόνια ζωής του Eurovisionfun ελάχιστες είναι φορές που αναδημοσίευσαμε αυτούσιο άρθρο από κάποια άλλη ιστοσελίδα. Δεν μπορούσαμε όμως να μην φιλοξενήσουμε αυτή την υπέροχη ανάλυση του Κώστα Ονισένκο, που πιθανόν πολλοί από εσάς έχετε δει τις τελευταίες ημέρες σε όλα τα ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια, να αναλύει τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Ο Κώστας Ονισένκο είναι δημοσιογράφος που κατοικεί μόνιμα στο Κίεβο και ομιλεί άπταιστα την ελληνική γλώσσα. Γνωρίζει τα ζητήματα που άπτονται της Ουκρανίας καλύτερα από τον καθ΄ένα που εμφανίζεται στα ελληνικά media. Ας δούμε τι έχει να πει για την φετινή (;) συμμετοχή της χώρας στον διαγωνισμό, την στιγμή που οι παρασκηνιακές διεργασίες εξελίσσονται, όπως διαβάσατε και στο σχετικό μας άρθρο.

Η φετινή συμμετοχή της Ουκρανίας στον μουσικό διαγωνισμό Γιουροβίζιον, όπως και άλλες χρονιές, έχει πολιτική χροιά. Οχι τόσο σαφή όσο της Τατάρας της Κριμαίας Τζαμάλα, η οποία κέρδισε στον διαγωνισμό το 2016 τραγουδώντας τα βάσανα του λαού της και τις διώξεις που υπέστησαν από τον Στάλιν. Ωστόσο αρκετά σαφή για να περάσει το μήνυμα στο εσωτερικό της Ουκρανίας αλλά και στο ευρωπαϊκό κοινό, κυρίως στις χώρες με τις οποίες συνορεύει.

Η Αλίνα Πας, η οποία θα εκπροσωπήσει φέτος την Ουκρανία, δεν είναι απλώς μια μικροκαμωμένη ράπερ που απευθύνεται στο νεανικό κοινό. Οπως δεν ήταν απλώς μια ποπ τραγουδίστρια ντυμένη Αμαζόνα η νικήτρια της Γιουροβίζιον Ρουσλάνα, η οποία στη συνέχεια είχε μια ενεργή ανάμειξη στην πολιτική ζωή της χώρας της, προωθώντας τη φιλοδυτική πτέρυγα της Ουκρανίας. Ούτε βέβαια και το τραγούδι της Τζαμάλα ήταν απλώς μια μελωδική μπαλάντα – γι’ αυτό εξάλλου προκάλεσε τόσες αντιδράσεις και διαμαρτυρία από τους απολογητές των εγκλημάτων της ΕΣΣΔ.

Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προέρχεται ο ίδιος από τη σόουμπιζνες, οπότε ξέρει ιδίοις όμμασι την επιρροή που έχει αυτή στο ευρύ κοινό, που ορισμένες φορές είθισται να ονομάζεται και εκλογικό σώμα. Εξάλλου θυμόμαστε ότι ο ίδιος εξελέγη πρόεδρος μιας χώρας 40 εκατ. κατοίκων έχοντας νωρίτερα πρωταγωνιστήσει σε μια πολύ δημοφιλή τηλεοπτική σειρά, στην οποία έπαιζε τον πρόεδρο της ίδιας χώρας.

Ο Ζελένσκι επιχείρησε – στα πρώτα δύο χρόνια της θητείας του – να γεφυρώσει τις διαφορές ανάμεσα στη φιλοδυτική πλειοψηφία και τη φιλορωσική μειοψηφία, προβάλλοντας την οικονομική ευημερία όλης της χώρας ως το κύριο εργαλείο αυτής της γεφύρωσης, κατά παράδειγμα άλλων χωρών όπως το Βέλγιο. Αγνοώντας παράλληλα εκείνες τις πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν στις διάφορες περιοχές της Ουκρανίας. Ακόμα και διαφορές στην τέχνη και στη μουσική, οι οποίες έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από εκείνη που μπορεί να υποθέσει κάποιος μη σχετικός. Για παράδειγμα, ένα μουσικό όργανο για τους Ουκρανούς συχνά δεν είναι απλώς ένα μουσικό όργανο. Και γι’ αυτό ίσως το 2020, λίγο μετά την εκλογή Ζελένσκι, έγινε κάτι αναπάντεχο: η τραγουδίστρια και οργανοπαίκτρια κόμπζας Μαρίνα Κρουτ, παρότι φαβορί, δεν κέρδισε τον εσωτερικό διαγωνισμό και δεν εκπροσώπησε τη χώρα της στη Γιουροβίζιον. Για την ερμηνεία αυτού πρέπει να αναφερθούμε αρχικά στο τι είναι η κόμπζα.

Η κόμπζα είναι ένα από τα παραδοσιακά μουσικά όργανα των Ουκρανών, έχει 60 χορδές και στην παραδοσιακή της χρήση συνόδευε την αφήγηση μιας ιστορίας, συχνά με θέμα τα βάσανα και τις περιπέτειες λαϊκών ηρώων της Ουκρανίας. Κομπζάρ είναι ο οργανοπαίκτης της κόμπζας, ο παραδοσιακός λαϊκός τροβαδούρος της Ουκρανίας. «Κομπζάρ» λέγεται και η κύρια ποιητική συλλογή του ουκρανού εθνικού ποιητή Ταράς Σεβτσένκο, η οποία αποτελεί τη «βίβλο» της ουκρανικής εθνικής συνείδησης. Κάθε Ουκρανός έχει διαβάσει το «Κομπζάρ» τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του.

Ο ίδιος ο Σεβτσένκο είχε υποστεί διώξεις από το τσαρικό καθεστώς για τα «αποσχιστικά» του μηνύματα. Διώξεις είχαν υποστεί και οι κομπζάρ, οι οποίοι – συχνά πρώην κοζάκοι πολεμιστές, τυφλοί και άκληροι – περιπλανιούνταν στα χωριά της Ουκρανίας τραγουδώντας ιστορίες που υπενθυμίζουν στους Ουκρανούς την ξεχωριστή τους ιστορία. Ξεχωριστή από της Ρωσίας. Μια ιστορία που δεν ήθελε να υπερπροβάλει η «επίσημη» Ουκρανία το 2020.

Φέτος κάτι άλλαξε, όχι στον βαθμό της Τζαμάλα το 2016, αλλά έτσι ώστε αντί για τις άνευ πολιτικής χροιάς συμμετοχές στις δύο προηγούμενες Γιουροβίζιον να εμφανίζεται η Αλίνα Πας. Πρόκειται για μια εκπρόσωπο της πολύ ιδιαίτερης περιοχής της Ουκρανίας που λέγεται Υπερκαρπαθία. Το γραφικό Ούζχοροντ θυμίζει περισσότερο πόλη της Κεντρικής Ευρώπης. Ισως επειδή γεωγραφικά βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τρεις χώρες της ΕΕ (Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία) και κατοικείται από μείγμα εθνοτήτων. Ολη της η εμφάνιση, το ντύσιμο, η κόμμωση, και – κυρίως – η διάλεκτος που χρησιμοποιεί η Αλίνα Πας είναι το αποτέλεσμα του μείγματος όλων αυτών των λαών, που εκτός από τους Ουκρανούς περιλαμβάνει περισσότερες από 20 εθνότητες, με κύριες τους Ούγγρους, Εβραίους, Ρουμάνους, Σλοβάκους, Ρουσίνους κ.ά. Και η πολυπολιτισμική συνύπαρξη αυτών των λαών μέσα από την πολύπλευρη ανάμειξή τους είναι ενδεχομένως το μήνυμα που θέλει να στείλει φέτος η Ουκρανία.

Κώστας Ονισένκο

Πηγή

0 ΣΧΟΛΙΑ

Υποβολή Σχολίων

Θέλετε να συμμετέχετε στη συζήτηση;
Μη διστάσετε!

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *