Μία ιστορία από το παρελθόν με αφορμή το φόρεμα που φορούσε η Μαρίζα Κωχ στην σκηνή της Eurovision 1976, έφερε στην επιφάνεια ο δημοσιογράφος Αντώνης Μποσκοΐτης, σκαλίζοντας την ντουλάπα της γνωστής ερμηνεύτριας. Πρωταγωνιστές της ιστορίας αυτής, φυσικά η Μαρίζα Κωχ, αλλά και ο σπουδαίος Μάνος Χατζηδάκις που την επέλεξε ως εκπρόσωπο της χώρας μας για τον διαγωνισμό.
«Εδώ, σκαλίζουμε τη ντουλάπα της Μαρίζας Κωχ και βρήκαμε το φόρεμα που φορούσε το 1976 στη Eurovision, με το “Παναγιά μου – Παναγιά μου”, αναφέρει στο Facebook ο Αντώνης Μποσκοΐτης. Το φόρεμα αυτό ήταν έμπνευσης της Νίκης Γουλανδρή που συνοδευόταν από ένα αυθεντικό βυζαντινό κόσμημα, χρυσάφι μισό κιλό, το οποίο φυλασσόταν στη ξενοδοχειακή θυρίδα της Χάγης.
Οι οδηγίες του Μάνου Χατζιδάκι δεν αφορούσαν μόνο την ερμηνεία, αλλά και το όλο στήσιμο της πάνω στη σκηνή: “Μόνο στο τέλος του τραγουδιού, στην τελευταία κορόνα, να απλώσεις τα χέρια για να φανεί το πένθος μας για την Κύπρο”.
Διότι, σύμφωνα με τον Χατζιδάκι και την Κωχ, αυτό δεν ήταν ένα ένδυμα επίδειξης απλής, αλλά πένθους και θρήνου.
Συγκεκριμένα, το 1976, δύο μόλις χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, με τη χώρα να μετρά ακόμη τις πληγές και να προσπαθεί να ξανασταθεί στα πόδια της, η Ελλάδα αποφασίζει να συμμετάσχει στο μουσικό διαγωνισμό στη Χάγη, με την Μαρίζα Κώχ και το τραγούδι «Παναγιά μου, Παναγιά μου».
Ένα τραγούδι βαρύ σαν μοιρολόι, αφιερωμένο στο δράμα που βίωνε η Κύπρος εκείνη την περίοδο.
Η ιδέα για το κομμάτι, ήταν του Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος «παρήγγειλε» στη Μαρίζα Κωχ να συνθέσει μια μπαλάντα διαμαρτυρίας, για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο με τίτλο «Παναγιά μου – Παναγιά μου».
Ένα βαθύτατα πολιτικό τραγούδι, για μια Ευρώπη που ήταν απούσα και για μια Τουρκία, που παρόλη την καταδικαστέα πράξη της, παρέμενε ατιμώρητη.
Αυτή η κίνηση της Ελλάδας, ήταν που προκάλεσε την οργή της Τουρκίας η οποία όχι μόνο απέσυρε τη συμμετοχή της από το διαγωνισμό εκείνη τη χρονιά, αλλά η τουρκική κρατική τηλεόραση διέκοψε τη μετάδοση του διαγωνισμού την ώρα της ελληνικής συμμετοχής, βάζοντας στη θέση της, ένα εθνικό τουρκικό τραγούδι με τίτλο «Memleketim» (μητέρα-πατρίδα), το οποίο αποτέλεσε ένα από τα σύμβολα της Τουρκίας, κατά την περίοδο της εισβολής.
Η EBU, τιμώρησε την στάση της Τουρκίας τότε, απαγορεύοντας της τη συμμετοχή έως το 1978, όπου και επέστρεψε, ενώ παράλληλα έθεσε όρο να μην επιτρέπονται πολιτικά τραγούδια στο διαγωνισμό.
Η Ολλανδία μάλιστα είχε ανακοινώσει ότι είχε πληροφορίες για τρομοκρατική επίθεση, και είχε λάβει έκτακτα μέτρα ασφαλείας για τη βραδιά του διαγωνισμού, ενώ η Γαλλία έδωσε στην Ελλάδα την μεγαλύτερη βαθμολογία για το συγκεκριμένο κομμάτι.