Ταξίδι στον χρόνο: Πως γεννήθηκε ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision;

Ακούγοντας την λέξη Eurovision, αδιαμφισβήτητα το μυαλό όλων μας ταξιδεύει στον ετήσιο μουσικό διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, που αποτελεί τον μακροβιότερο τηλεοπτικό μουσικό διαγωνισμό στον κόσμο και συγκεντρώνει περίπου 200 εκατομμύρια τηλεθεατές κάθε χρονιά.

Τι σημαίνει όμως η λέξη Eurovision; Πότε γεννήθηκε η ιδέα ενός ευρωπαϊκού διαγωνισμού τραγουδιού; Προσδεθείτε λοιπόν, γιατί θα κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στον χρόνο για να μάθουμε την ιστορία που κρύβεται πίσω από τον πολυαγαπημένο μας θεσμό.

Από το φεστιβάλ νάρκισσου στην Αυστρία, μέχρι την στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ Β’

Στις 6 Ιουνίου 1954 στο Μοντρέ της Αυστρίας, κάπου ανάμεσα στους αμπελώνες και την λίμνη της Γενεύης, επρόκειτο να πραγματοποιηθεί η πρώτη μετάδοση της Eurovision: μια εξωτερική μετάδοση του φεστιβάλ νάρκισσου και μια παρέλαση από 25 άρματα στολισμένα από λουλούδια, yodellers, τραγουδιστές και διάφορα πνευστά όργανα.

Αμέσως μετά ακολούθησε μια 90λεπτη ξενάγηση στο Βατικανό, με τον Πάπα Pius XII να τελειώνει με μια ομολογία, στα Λατινικά, για τις υποσχέσεις και κινδύνους της τηλεόρασης, πριν ευλογήσει το κοινό (urbi et orbi) σε έξι διαφορετικές γλώσσες.

Τις επόμενες ημέρες διεξήχθησαν οι ιπποδρομίες Palio στην Σιένα της Ιταλίας, μια δεξίωση για προσφυγόπουλα στην Ολλανδία, μια αθλητική συνάντηση στην Γλασκόβη, μια κατασκήνωση νεολαίας στον ποταμό Ρήνο με την συμμετοχή του καγκελάριου Adenauer, μια αγροτική έκθεση στην Δανία, μια πομπή στο Grand’Place στις Βρυξέλλες, η παρέλαση του Βασιλικού Ναυτικού μπροστά από την Βασίλισσα Ελισάβετ και μια εκδήλωση αλόγων στο Λονδίνο.

Όλα αυτά, στο σύνολό τους 18 προγράμματα, μεταδόθηκαν κατά την διάρκεια της πρώτης «Ευρωπαϊκής Τηλεοπτικής Σεζόν» των ευρωπαϊκών προγραμμάτων ανταλλαγής, στο επίκεντρο των οποίων ήταν τα εννέα προγράμματα που ανταλλάχθηκαν για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Παρακολουθώντας τα, ο κόσμος «κόλλησε» στις οθόνες των σπιτιών τους και στις μπυραρίες, αλλά και μπροστά από παράθυρα καταστημάτων.

Κατά την διάρκεια αυτών των ζωντανών εκπομπών, μηχανικοί εγκατέστησαν κατάστημα στον πύργο της πόλης της Λίλ, έτοιμοι να αποφύγουν ή να διορθώσουν οποιεσδήποτε βλάβες δικτύου. Αυτή η θέση ελέγχου έδωσε το όνομα στην επιχείρηση ως το «Πείραμα της Λιλ».

Για τους υπόλοιπους, έμεινε γνωστή ως Eurovision, μια λέξη επινοημένη από τον Άγγλο δημοσιογράφο George Campey, ο οποίος – σε ένα άρθρο του στις 5 Νοεμβρίου 1951 στην εφημερίδα London Evening Standard για την μετάδοση ενός βρετανικού προγράμματος στην ολλανδική τηλεόραση – ανέφερε πως «Eurovision είναι ένα σύστημα συνεργασίας για την ανταλλαγή τηλεοπτικών προγραμμάτων μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και της Βρετανίας».

Ο αντίκτυπος της σεζόν δεν οφειλόταν μόνο στα προγράμματα, μερικά από τα προγράμματα τα οποία δεν ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακά, αλλά στην πρόθεση να επαναληφθεί το πείραμα. Εξάλλου, το δίκτυο που είχε δημιουργηθεί για την σεζόν είχε πιο μόνιμο χαρακτήρα σε σχέση με τα δίκτυα που συνεργάστηκαν για την προβολή της στέψης της Ελισάβετ Β’.

Ωστόσο, η μετάδοση της τελετής στέψης της Ελισάβετ Β’ ήταν αυτή που έβγαλε την τηλεόραση από την σφαίρα των διαφορετικών προτύπων. Τότε έγινε ευρωπαϊκή, με χιλιάδες Γάλλους, Βέλγους, Ολλανδούς, Γερμανούς και Βρετανούς τηλεθεατές να παρακολουθούν για πρώτη φορά την στέψη ενός ηγεμόνα.

Δεξία: Το Φεστιβάλ νάρκισσου στην Αυστρία – Αριστερά: Η τελετή στέψης της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’

Μετά την πρώτη σεζόν ανταλλαγής προγραμμάτων το 1954, τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει το κύμα της Eurovision. Η Ευρώπη ήθελε να γυρίσει την πλάτη της στον πόλεμο, με τους ανθρώπους να αρχίζουν να ταξιδεύουν και πάλι, να διασχίσουν σύνορα, να εμπορεύονται.  Οι διεθνείς ανταλλαγές ήταν το χαρακτηριστικό γνώρισμα των ημερών, με την  τηλεόραση να αντανακλά αυτή την νέα τάξη πραγμάτων.

Η ημερομηνία-κλειδί και η επινόηση του μουσικού διαγωνισμού

Όλα ξεκίνησαν στις 8 Σεπτεμβρίου 1953, όταν στα στούντιο της Lime Grove στο Λονδίνο, για πρώτη φορά αποστολές από τις ευρωπαϊκές χώρες συναντήθηκαν και αποφάσισαν να διοργανώσουν την «Ευρωπαϊκή Τηλεοπτική Σεζόν» για το καλοκαίρι του 1954. Τότε πάρθηκε η απόφαση ότι η κάθε χώρα θα αποστέλλει ένα πρόγραμμα και θα προβάλλεται ζωντανά στις συμμετέχουσες χώρες.

Τότε, ο Marcel Bezençon, ο άνθρωπος που λίγους μήνες αργότερα θα συνέβαλλε στην δημιουργία ενός μουσικού διαγωνισμού, πρότεινε την σύσταση μιας Επιτροπής Προγράμματος, με την συμμετοχή 8 χωρών (Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία και Ελβετία). Η Επιτροπή αυτή χωρίστηκε σε δύο ομάδες, όπου στην πρώτη ομάδα θα είχαν την ευθύνη των ταινιών, ενώ στην δεύτερη ομάδα τα ζωντανά προγράμματα.

Παρά τα διάφορα προβλήματα, η EBU ήταν αποφασισμένη να επιτύχει, μεταδίδοντας ακόμη και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου που διεξήχθη στην Βέρνη της Ελβετίας. Με την επιτυχία της καλοκαιρινής σεζόν, ο Marcel Bezençon, ο Jean d’Arcy και ο René C. McCall πείσθηκαν ότι ήταν αναγκαίο μια νέα πρωτοβουλία κάθε χρόνο για να προωθήσουν την τηλεόραση.

Περί τα τέλη Ιανουαρίου 1955, η Επιτροπή Προγράμματος της EBU, σε συνάντηση στο Μόντε Κάρλο, ενέκριναν δύο προγράμματα για περαιτέρω ανάλυση: ένας ευρωπαϊκός διαγωνισμός τραγουδιού από την μία, και ένα κύπελλο Eurovision για ερασιτέχνες κωμικούς – το δεύτερο εν τέλει απορρίφθηκε, αφού δεν ήταν αρκετά πειστικό όσο το πρώτο.

Λίγους μήνες αργότερα, και συγκεκριμένα στις 19 Οκτωβρίου 1955, στο Palazzo Corsini στην Ρώμη, με προεδρεύον τον Sir Ian Jacob, Γενικό Διευθυντή του BBC, συμφωνήθηκε όπως ξεκινήσει ένας ευρωπαϊκός διαγωνισμός τραγουδιού την ερχόμενη άνοιξη, και μετά από πρόταση της ελβετικής αποστολής, στο Λουγκάνο της Ελβετίας. Έτσι κι έγινε λοιπόν. Στις 24 Μαϊου 1956, πραγματοποιείται η πρώτη διοργάνωση του μουσικού διαγωνισμού της Eurovision με την συμμετοχή 7 χωρών.

Με την προβολή του ευρωπαϊκού διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision, η EBU κατάφερε να χτίσει γερά θεμέλια σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σήμερα, ο διαγωνισμός μετράει 64 διοργανώσεις με εκατοντάδες τραγούδια να λαμβάνουν μέρος και 52 χώρες να έχουν περάσει από την σκηνή έστω από μία φορά, ενώ περίπου 200 εκατομμύρια τηλεθεατές ετησίως να παρακολουθούν τον μακροβιότερο ζωντανό τηλεοπτικό μουσικό διαγωνισμό στον κόσμο.

Πηγή/Εικόνες: ebu.ch